20 sep Duurzaamheid door gedeeld eigenaarschap
Duurzaamheid door gedeeld eigenaarschap
Duurzaamheid is een ‘hot’ issue. Iedereen is er op zijn eigen manier mee bezig. Het wegdoen van je auto, het kopen van zonnepanelen, het bewuster kopen van voedsel, om maar wat te noemen. Er is veel mogelijk. Zelf ben ik bezig met zoveel mogelijk lokaal en eco-vriendelijk kopen. En met het opstarten van Groene Bruggenbouwers, een groep buurtgenoten die op een leuke manier met elkaar handen en voeten geeft aan duurzaamheid. Allemaal goede initiatieven die bijdragen om de natuur meer in balans te krijgen. Maar zoals mijn collega Barbara in een vorig blog al schreef, de grote veranderingen zullen moeten komen van de politiek en het bedrijfsleven. Met de COVID-crisis hebben we gezien hoe we, mondiaal met elkaar, in korte tijd veranderingen in ons dagelijks leven konden doorvoeren. Dus waar is het wachten nog op?
Gedeeld eigenaarschap
Eén van de knoppen in het bedrijfsleven om duurzaamheid een impuls te geven is gedeeld eigenaarschap. Hiermee bedoel ik dat mensen die actief betrokken zijn bij een bedrijf mede-eigenaar zijn van het bedrijf. En eigenaar wil zeggen dat je zowel stem- als winstrecht hebt.
Tegenwoordig zijn veel bedrijven gericht op het behalen van maximale winst. En helaas vaak ten koste van mens en natuur. De eigenaren van deze op maximale winst gestuurde bedrijven zijn vaak anonieme aandeelhouders. Mijn overtuiging is dat bij gedeeld eigenaarschap er veel meer rekening wordt gehouden met belangen van de direct betrokkenen en natuur.
In de praktijk
Bij Pentascope werken we met gedeeld eigenaarschap. In de praktijk betekent dit bijvoorbeeld dat we met zijn allen bepalen wat we met de winst gaan doen. Maar het betekent ook dat we verlies met zijn allen moeten opvangen. Tijdens het begin van de COVID-crisis, toen een aantal opdrachten ‘on hold’ werden gezet en de eerste prognose verliezen lieten zien, hebben we met elkaar gesproken hoe dit potentiële verlies op te vangen. We keken met elkaar naar welke kosten we konden verlagen. Dit heeft o.a. geleid tot het opzeggen van de huur van ons kantoorpand. We hebben ook gekeken hoe we de omzet konden vergroten. Dit heeft o.a. geleid tot een nieuw (en succesvol) product, de online escape room. Ook hebben we afspraken gemaakt over de mogelijke situatie wanneer we verlies zouden draaien. Dit waren mooie en soms lastige gesprekken en heeft geleid tot een collectieve afspraak hoe om te gaan bij verlies. Concreet hield dit in dat bij mogelijk verlies iedereen een extra financiële bijdrage zou doen aan Pentascope. Uiteindelijk is het jaar met winst afgesloten en konden we in gesprek over de bestemming van deze winst.
Meer inspiratie
Naast onze manier en inrichting van gedeeld eigenaarschap zijn er veel meer mooie voorbeelden, bijvoorbeeld ‘Steward Ownership’ dat steeds meer voet op Nederlandse bodem krijgt. De kern van ‘steward-ownership’ is dat een bedrijf ‘van zichzelf’ is en bestaat
om zijn missie te dienen. Het stemrecht ligt bij mensen die betrokken zijn bij het bedrijf. Dit zeggenschap kan niet verkocht worden. En winst wordt geherinvesteerd in het bedrijf en/of gedoneerd in lijn met de missie van het bedrijf. Investeerders en oprichters worden eerlijk gecompenseerd.
Ook in Nederland zijn veel coöperaties actief (veelal ontstaan vanuit bewonersinitiatieven) om samen energie op te wekken of zorg te verlenen. Coöperaties zijn bij uitstek een vorm waarin gedeeld eigenaarschap in de juridische vorm is besloten. Het fenomeen Mondragon in Spanje is hier een bekend en mooi voorbeeld van. De grootste coöperatie van de wereld waarin ca 80.000 mensen werken, waarvan 40% deelneemt in de coöperatie.
En wat te denken van Isle of Eigg, een Schots eiland. In 1997 vond hier een ‘community buy-out’ plaats. Daar zijn de bewoners met elkaar eigenaar van de grond en hebben ze een beslissende stem in wat er gebeurt op het eiland.
De winst voorbij
Gedeeld eigenaarschap staat in principe los van de juridische vorm. Het gaat uiteindelijk om het horen en meewegen van meer dan alleen financiële belangen. En dat kan in diverse vormen. Wel is het zo dat vanuit een coöperatie dit makkelijker te organiseren is dan vanuit een BV of een NV. Overigens betekent het formeel organiseren van gedeeld eigenaarschap niet per definitie dat je duurzamer bent. Er zijn genoeg ondernemingen met minder of geen gedeeld eigenaarschap die ook goed en duurzaam bezig zijn.
Het is echter wel mijn overtuiging dat bij juridisch gedeeld eigenaarschap van een grote groep betrokkenen, de kans veel groter wordt dat de keuzes en afwegingen die worden gemaakt, meer in lijn zijn met de belangen en verlangens van mens en natuur. Duurzamer dus.
Mocht je meer willen weten over ons bedrijfsmodel en mijn ervaringen laat het me weten. Ik vertel er graag meer over.
Geen reactie's